در طی دوران بلوغ و حتی چند سال بعد از آن، سوِالات زیادی در ذهن دختران جوان مطرح می‌شود که گاهی بدون جواب می‌ماند و همین مسئله اضطراب زیادی در آنها ایجاد می‌کند. اگر والدین در پاسخگویی به این ۵ سوال شایع دقت کنند و پاسخ دقیق بدهند، نگرانی و اضطراب دخترانشان را به میزان قابل توجهی کاهش می دهند.

۱ ) تغییر رنگ در ترشحات مجرای تناسلی آیا طبیعی است یا نشانه‌ای از یک بیماری؟

قبل از هر چیز باید بدانید ترشحات طبیعی مهبل فواید متعددی دارد: مهبل را تمیز و مرطوب نگه می‌دارد و در پیشگیری از عفونت آن کمک می‌کند. اگر چه رنگ، مقدار و حالت ترشحات مهبل در دوران قبل و بعد از عادت ماهیانه تغییر می‌کند و این مسئله کاملا طبیعی است اما گاهی تغییر در این ترشحات نشانه‌ای از وجود مشکل است.

ترشحات طبیعی مهبل هر از گاهی تغییر می‌کند: رقیق، چسبنده،‌ غلیظ، حالت کشسانی، در مجموع حالت آن متغیر است. نکته مهم در ترشحات مهبل آن است که باید شفاف،‌سفید و یا شیری مایل به سفید باشند. در مواردی که مشکلی وجود دارد، ترشحات دچار تغییراتی می‌شود، بوی آن تغییر کرده و نامطبوع می‌شود،‌رنگ‌ آن سبز، خاکستری و یا حالتی دقیقا شبیه ترشحات عفونی می‌شود،‌ در مهبل حالت خارش، ‌سوزش،‌ تورم و قرمزی بوجود می‌آید و یا حتی گاهی از مهبل در دورانی به‌غیر از عادت ماهیانه خون خارج می‌شود که در این موارد باید حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه شود.

معمولا عفونت مهبل(باکتریایی یا قارچی) عامل شایعی در تغییر ترشحات آن است که بهتر است نسبت به این مسئله دقیق باشید.در عفونت قارچی مهبل‌ ترشحات بسیار سفید و غلیظ می‌شوند و شکل پیدا می‌کنند،‌بوی ترشحات تند است و حالت خارش و سوزش در مهبل حس می‌شود. در عفونتی که توسط باکتری ایجاد می‌شود، مقدار ترشحات زیادتر می‌شود و حالت کف‌آلود پیدا کرده، به رنگ خاکستری در می‌آید. بوی ترشحات بسیار نامطبوع شده و مثل بوی ماهی می‌شود. با مشاهده هر یک از علائم ذکر شده فورا به پزشک مراجعه کنید.

۲ )من که سنم از سن بلوغ گذشته، پس چرا عادت ماهیانه نمی شوم؟

عادت ماهیانه دختران بعد از رسیدن به بلوغ اتفاق می‌افتد که البته سن بلوغ بین ۸ تا ۱۳ سال در دختران متفاوت است. اما اینکه بعضی دخترها زودتر و یا دیرتر به بلوغ برسند، طبیعی است. معمولا اولین عادت ماهیانه ۲ تا ۲/۵ سال بعد از اولین نشانه‌های بلوغ (که اغلب رشد پستان‌هاست) اتفاق می‌افتد. البته در بعضی‌ دخترها کمتر از یک‌سال بعد از بلوغ و یا ۳ سال بعد از بلوغ هم عادت ماهیانه دیده می‌شود که طبیعی است. روش دیگری که بتوان زمان اولین عادت ماهیانه را حدس زد، ترشحات مهبل است که حدود ۶ ماه قبل از اولین عادت ماهیانه این ترشحات به صورت شفاف، سفید و مخاطی شکل دیده می‌‌شوند. سن اولین عادت ماهیانه به ارث هم بستگی دارد و شاید در مادر هم این اتفاق دیرتر افتاده باشد، بنابراین صرف اینکه ۱۴ سالگی گذشته و عادت ماهیانه رخ نداده مشکل‌ساز نیست. دیرتر شروع شدن عادت ماهیانه به عواملی دیگر هم بستگی دارد مثل لاغری شدید، ‌کم‌خوری عصبی،‌ورزشکار بودن (ورزش شدید و دائمی)، استرس‌های شدید یا بعضی بیماری‌های خاص هم در تاخیر عادت ماهیانه دخالت دارند.

۳ ) کوچک ماندن سینه‌ها یعنی اختلا‌ل در روند بلوغ؟

تفاوت اندازه پستان‌ها کاملا طبیعی است. به‌خصوص اگر دخترها در سن بلوغ باشند. ‌البته در اکثر خانم‌ها در سنین بعد از بلوغ هم اندازه پستان‌ها یکی نیست، همان‌طور که اندازه دو دست‌و‌پا یکسان نیست. معمولا اولین جوانه‌های پستان در سنین ۸ تا ۱۳ سالگی دیده و در اکثر موارد رشد و بزرگ شدن یکی از پستان‌ها سریع‌تر از دیگری است. بعضی دختر خانم‌ها بعدها هم از این مسئله ناراحتند و فکر می‌کنند مشکلی وجود دارد.در این صورت اگر به یک پزشک متخصص زنان مراجعه شود، او شما را مطمئن می‌کند که مشکلی وجود ندارد. البته بهتر است دختر خانم‌ها همیشه در سنین بالاتر هم به پستان‌ها توجه داشته باشند و به هر نوع تغییر ظاهری آن توجه نشان دهند. به‌خصوص اینکه معاینه پستان‌ها را یاد بگیرند و هر ماه انجام دهند .

۴ ) چرا عادت ماهیانه منظمی‌ ندارم ؟

گاهی اینقدر در مورد عادت ماهیانه دقت می‌شود که انگار قرار است همه چیز مثل ساعت کار کند. در بین خانم‌ها این‌طور شایع شده که عادت ماهیانه باید هر ۴ هفته یک‌‌بار اتفاق بیفتد، در حالی‌که در اکثر خانم‌ها بی‌نظمی‌های زیادی در عادت ماهیانه وجود دارد. معمولا چرخه عادت ماهیانه ۲۸ روزه است، اما این عدد برای همه و حتی برای یک خانم‌ در تمام طول سال ثابت نیست و ممکن است بین ۲۴ تا ۳۴ روز متغیر باشد.

اولین روز عادت ماهیانه،‌روز اول چرخه یک خانم محسوب می‌شود. معمولا در روز چهاردهم یکی از تخمک‌ها از تخمدان خارج می‌شود که به آن تخمک‌گذاری می‌گویند و در صورت عدم حاملگی دو هفته بعد پوشش درونی رحم ریزش پیدا کرده و عادت ماهیانه اتفاق می‌افتد. معمولا تا ۲ سال بعد از اولین عادت ماهیانه بی‌نظمی‌های زیادی وجود دارد، اما بیماری،‌کاهش وزن شدید و استرس زیاد هم باعث بی‌نظمی در قاعدگی می‌شوند. حتی در مسافرت و یا تغییرات عمده زندگی (مثل مهاجرت و جابجایی) هم اختلال در زمان قاعدگی دیده می‌‌شود. طول مدت عادت ماهیانه هم از ۲ تا ۱۰ روز متفاوت است وحتی این مسئله هم همیشه در یک خانم ثابت نیست. بنابراین اگر داروی خاصی مصرف نشود،‌بیماری مشخصی وجود نداشته باشد و یا عدم تعادل هورمونی مطرح نباشد، بی‌نظمی در قاعدگی طبیعی است اما اگر این مسئله بسیار شدید و همیشگی شده است بهتر است با پزشک زنان صحبت شود تا مشکل زمینه‌ای به‌خصوص عدم تعادل هورمونی بررسی شود، به خصوص اگر این مسئله در دختر خانم‌ها بیش از ۳ سال طول بکشد.

۵ ) چرا پستان‌ها درد می‌گیرند؟

درد پستان هر از گاهی اتفاق می‌افتد. این مسئله در دختر خانم‌ها در سن بلوغ و بعد از آن بیشتر به‌دلیل رشد پستان‌هاست به‌خصوص در حمام هنگام شستشو و در خواب به‌خصوص در وضعیت دمر این درد بیشتر حس می‌شود. با این وجود از درد پستان‌ها هیچ وقت نباید به راحتی گذشت. علاوه بر مسئله فوق،درد پستان‌ها در نزدیکی شروع عادت ماهیانه (یک‌هفته قبل) بسیار شایع است که به‌دلیل ترشح هورمون‌های استروژن و پروژسترون اتفاق می‌افتد. این هورمون‌ها باعث تجمع آب در بدن شده و پستان‌ها را متورم می‌کنند. در اوایل حاملگی هم درد پستان‌ها شایع است که دقیقا به‌علت ترشح هورمون‌ها و تاثیر آنها بر پستان است. در صورتی که درد پستان‌ها در موارد ذکر شده اتفاق بیفتد و هیچ ترشحی از پستان وجود نداشته باشد معمولا این درد را با مصرف مسکن و یا حتی پوشیدن لباس زیر مناسب‌تر برطرف کرد.

تغذیه خوب و استراحت کافی در اوایل قاعدگی در تسکین این درد بی‌تاثیر نیست. بهتر است از یک‌هفته قبل از عادت ماهیانه از مصرف غذاهای شور و کافئین‌دار (مثل قهوه،چای و شکلات) پرهیز شود. اگر به‌غیر از مواقع ذکر شده در پستان‌ها دردی حس شد بهتر است بدون معطلی به پزشک مراجعه شود.

چند سوالي که زنان خجالت مي‌کشند بپرسند!

شايد شما هم بارها پيش پزشک زنان رفته باشيد اما آخر سر بدون آنکه سوالاتي که در ذهنتان بود را بپرسيد، از مطب بيرون آمده باشيد.

به گزارش سلامت نیوز خانم‌هاي بسياري سوالات فراواني در رابطه با دستگاه تناسلي خود دارند که قصد داريم در اينجا به برخي از آنها بپردازيم.

چرا ترشحات واژن گاهي بدبو مي‌شود؟

بدبو شدن ترشحات واژن به دليل قارچي شدن محيط داخل واژن است.عوامل فراواني مي‌توانند سبب رشد قارچ‌ها در واژن شوند که به عنوان مثال میتوان به موارد زير اشاره کرد:

1- پوشيدن لباس‌هاي زير تنگ يا پلاستيکي که از عبور هوا جلوگيري ‌کند میتواند سبب رشد قارچها در واژن شود.

2- استفاده از ژل يا صابون واژينال که سبب به هم ريختن ph محيط شود.

3- مشکلات هورموني در دوران قاعدگي، بارداري يا يائسگي

4- برخي بيماري‌ها نظير ديابت يا مصرف برخي داروها مثل آنتي‌بيوتيک‌ها.

بهترين کار براي پيشگيري از قارچي شدن واژن تعويض مرتب لباس‌هاي زير و نوار بهداشتي در دوران سيکل ماهانه است.

آيا شستن واژن پس از برقراري رابطه جنسي لازم است؟

براي پيشگيري از بروز عفونت‌هاي ادراري توصيه مي‌شود پس از اتمام رابطه جنسي خانم‌ها نيز توالت بروند و از صابون ملايم يا ژل مخصوص شستشو استفاده کنند. شستن داخل واژن بي‌فايده است و توصيه نمي‌شود.

چرا برخي خانم‌ها در حين رابطه جنسي درد دارند؟

دليل درد طی رابطه جنسی، يا خشکي واژن است يا عفونت واژن. که در صورت اول مشکل به کمک استفاده از ژل مخصوص حل مي‌شود و در مورد دوم بايد به متخصص زنان مراجعه کرد.يکي ديگر از دلايل درد که البته بسيار نادر است يک نوع ناراحتي رواني به نام واژينيسم است که در آن فرد از خود، بدن و جنس‌اش ناراحت و ناراضي است.

در 5 تا 10 درصد زنان نيز آندرومتريوز يا مشکلات رحمي دليل دردهاي عميق است که به هر حال بايد براي درمان آن به پزشک زنان مراجعه کرد.

آيا زايمان واژن را خراب مي‌کند؟

زايمان ممکن است کمي به فرج به دليل برشي که حين زايمان در اپيزيوتومي داده مي‌شود، آسيب برساند. به محض اتمام زايمان، ماهيچه‌ها و بافت‌هاي رحم و واژن مجددا جمع مي‌شوند البته همه چيز به نوع بافت و سن مادر بستگي دارد.

آيا امکان دارد به سرطان واژن دچار شويم؟

بله.اما اين نوع سرطان ( سرطان واژن ) بسيار نادر است در عوض سرطان دهانه رحم بسيار شايع است به همين دليل توصيه مي‌شود براي کاهش احتمال ابتلا تمام خانم‌ها از 20 سالگي و قبل از 23 سالگي واکسن پاپيلوما ويروس انساني را بزنند و به طور مرتب براي معاينه پيش پزشک زنان بروند.

افتادگي رحم يعني چه؟

گاهي اوقات به دليل مشکلاتي که براي ماهيچه‌ها و رباط‌هاي پرينه به وجود مي‌آيد رحم، مثانه و رکتوم دچار افتادگي مي‌شوند. تقريبا 15 درصد زنان با اين مشکل روبه‌رويند و اکثرا نيز در سن يائسگي به آن دچار مي‌شوند. بارداري، زايمان طولاني و سخت، درشتي نوزاد و دوقلوزايي از جمله دلايل افتادگي رحم است اما اين ناراحتي گاهي در زنان که وزن نرمال دارند تنها يک بار زاييده‌اند هم ديده مي‌شود. در واقع جنس بافت‌ها در اين ميان بسيار مهم است. در صورتي که خانم مبتلا در حين رابطه جنسي احساس ناراحتي کند يا خود بخواهد، به کمک عمل جراحي مي‌توان مشکل را برطرف کرد.

مقاربت از راه دهان آیا خطرناک است؟

مطالعات انجام شده حاکي از آن است که رابطه جنسی دهانی کاملا بي خطر نيست، هم براي فاعل و هم براي مفعول امکان انتقال STD وجود دارد.

STD = Sexually Transmitted Diseases = بيماريهاي جنسي سرایتی

- چه بيماريهاي جنسي (STD) از طريق رابطه جنسی دهانی منتقل مي شود؟

شايعترين بيماري جنسي منتقله از طريق رابطه جنسی دهانی، هرپس است (Herpes Simplex Virus = HSV)

هرپس دو نوع کلي دارد:

HSV-1 که منجر به دانه هايي در اطراف دهان مي شود (تاول تبخالي) درحاليکه HSV-2 منجر به زخمهاي تناسلي مي گردد

- HPV که مخفف Human Papilloma Virus است هم ممکن است از طريق رابطه جنسی دهانی منتقل شود و منجر به زگيلهايي در اطراف و يا داخل دهان گردد.

مشخص شده است که گنوره (Gonorrhea) هم میتواند از فرد آلوده در طي رابطه جنسی دهانی به فرد مقابل منتقل گردد و سپس عفونت از گلوي آن فرد به ناحيه تناسلي افراد بعدي منتقل شود. بدن بطور طبيعي در طي 3 ماه ميتواند باکتريهاي گنوره در گلو را از بين ببرد ولي عفونت ناحيه تناسلي نياز به درمان آنتي بيوتيکي دارد.

امکان انتقال کلاميديا (Chlamydia) هم از طريق رابطه جنسی دهانی وجود دارد، اگرچه کمتر رخ ميدهد. کلاميديا و گنوره منجر به زخم گلو مي شوند (Sore throat). خيلي از افراد ممکن است آلوده به اين ميکروب باشند ولي بدون علامت بوده و از آن آگاه نباشند.

- سيفليس (Syphilis) هم در شرايط خاص امکان انتقال در طي رابطه جنسی دهانی را دارد و آن هم در صورتي است که دهان در تماس با زخم باز يا راش پوستي عفوني قرار گيرد.

احتمال انتقال عفونتهاي دستگاه گوارشي و انگلها هم درصورت تماس دهان با مقعد وجود دارد.

-هپاتيت A ويروسي است که در مدفوع فرد آلوده وجود دارد و در طي تماس دهاني-مقعدي امکان انتقال دارد.

-هپاتيت B بطور کلي در خون است و تنها درصورتيکه در تماس رابطه جنسی دهانی ، خوني وجود داشته باشد منتقل مي شود.

- آيا HIV از طريق رابطه جنسی دهانی منتقل ميگردد؟

انتقال HIV در طي رابطه جنسی دهانی براي هر دو فرد فاعل و مفعول با احتمال کم (Small risk) وجود دارد.احتمال انتقال از فرد مفعول HIV مثبت به فاعل سالم در صورتي امکانپذير است که فاعل در تماس با ترشحات جنسي (مايع مني يا ترشحات واژن) يا خون (خون عادت ماهانه يا زخمي در ناحيه تناسلي يا مقعدي) مفعول به بريدگي-زخم يا جراحت يا منطقه ملتهبي در دهان يا گلوي فرد فاعل برسد.

پوشش دهان و گلو در برابر عفونتهاي ويروسي (همانند HIV) بسيار مقاوم است و اگر فرد سالم باشد امکان انتقال محتمل نيست.

بعلاوه امکان انتقال از مفعول HIV مثبت به فاعل سالم، در طي رابطه جنسی دهانی، خيلي کم است دليل آن هم اين است که ميزان HIV موجود در بزاق دهان بسيار بسيار کم است و به اندازه اي نيست که منجر به آلودگي فرد مقابل گردد. تنها خطر در اين حالت ممکن است بخاطر وجود زخم خونريزي دهنده يا لثه خونريزي دهنده در فرد HIV مثبت باشد که خون را به مخاط دستگاه تناسلي يا مقعدي و يا زخم و جراحتي که ممکن است فرد سالم مقابل داشته باشد، منتقل کند (هپاتيت C هم از اين طريق منتقل ميگردد)

ريسک انتقال HIV از فرد آلوده از طريق رابطه جنسی دهانی بسيار کمتر از ريسک آن در طي Anal يا Vaginal است.

تعيين دقيق ميزان ريسک انتقال HIV در نتيجه رابطه جنسی دهانی بسيار مشکل است چراکه اکثر افرادي که رابطه جنسي دارند تنها منحصر به رابطه جنسی دهانی نمي شود و فرمهاي ديگر رابطه جنسي (آنال يا واژينال) را هم شامل مي شود بنابراين تعيين اينکه انتقال HIV از طريق رابطه جنسی دهانی بوده يا فرمهاي ديگر رابطه جنسي، بسيار مشکل است.

نهايتا اينکه عوامل متعددي ريسک انتقال HIV از طريق رابطه جنسی دهانی را افزايش مي دهند من جمله زخمها و جراحات دهاني- خونريزي لثه-زخمهاي تناسلي- سوراخ کردن دهان (oral piercing) و حضور همزمان ديگر بيماريهاي جنسي.

خطر انتقال ويروس در تماس دهانی با پنيس ( آلت تناسلی مردانه)

خطر بالقوه:در تماس دهانی با آلت مردانه به شکل نظری خطر انتقال برای شريکی که تماس دهانی را انجام می دهد (کسی که آلت را با دهان خود تحريک می کند) وجود دارد. بدليل اينکه آلودگی از طريق ترشحات پيش ازمنی و منی به دهان راه پيدا می کند.

برای شخصی که آلت وی بوسيله دهان شريک جنسی اش تحريک می شود نيز، از نظر نظری خطر انتقال آلودگی وجود دارد به دليل آن که آلودگی مستقيماً از ترشحات دهان بوسيله خراش، بريدگی روی پنيس و همچنين از طريق منی با خون تماس پيدا می کند.

خطر مستند:

البته ميزان خطر به مراتب بسيار کمتر از خطر تماس جنسی مقعدی و واژينال است.ضمناً ويروس اچ. آی. وی. می تواند به شخص دريافت کننده انتقال پيدا کند حتی در مواقعی که انزال صورت نگرفته و مايع منی خارج نشده باشد.

خطر انتقال ويروس در تماس دهانی با واژن (عضو جنسی زنانه)

خطر بالقوه:

در تماس دهانی با عضو جنسی زنانه به شکل نظری خطر انتقال برای شريکی که تماس دهانی را انجام می دهد (کسی که واژن را با دهان خود تحريک می کند) وجود دارد. بدليل اينکه مايعات مهبلی آلوده و خون واژن آلوده می تواند به داخل دهان راه پيدا می کند. (اين مسئله محدود به خون دوران قاعدگی نمی شود.)

برای خانمی که عضو جنسی وی بوسيله دهان شريک جنسی اش تحريک می شود نيز،  خطر انتقال آلودگی وجود دارد، اگر ويروس و يا خون آلوده ازمايعات دهان و به واژن و زخم های مهبلی و يا ديواره واژن تماس پيدا کند.

خطر مستند:

ميزان خطر انتقال اچ. آی. وی. در اين مورد نيز به مراتب بسيار کمتر از خطر انتقال ويروس از طريق تماس جنسی مقعدی و واژينال است. در هر صورت در چندين مورد گزارش شده از انتقال ويروس ازطريق دهان، بيشتر تماس دهانی با واژينال گزارش شده است.

خطر انتقال ويروس در تماس دهانی با مقعد

خطر بالقوه:

در تحريک دهانی مقعد نيز به شکل نظری خطر انتقال برای شريکی که تماس دهانی را انجام می دهد (کسی که مقعد را با دهان خود تحريک می کند) وجود دارد. بدليل اينکه اين عضو در معرض خون آلوده قرار دارد که از ضايعات، ترشحات و خونی که بر اثر برش، زخم و يا خراش در اطراف مقعد پديد می آيد به داخل دهان راه پيدا می کند.

برای شريک جنسی که مقعد وی بوسيله دهان ديگری تحريک می شود نيز، خطر انتقال آلودگی وجود دارد، اگر ويروس و يا خون آلوده ازمايعات دهان و با مقعد تماس پيدا کند.

خطر مستند:

مواردی مستدل ومستند از انتقال بوسيله تماس دهانی با مقعد ثبت شده است.

منبع : دکتر فاطمه مافی علوم آزمایشگاهی